Overhandiging van de Verklaring aan Premier Charles Michel, door Philippe Housiaux, Voorzitter van Panathlon Wallonie-Bruxelles, en Thierry Zintz, Voorzitter van Panathlon België - oktober 2017
In 2016
De vertegenwoordigers van de in België erkende erediensten, de vrijzinnigheid en de sportbewegingen, op 6 oktober 2016 verenigd in het Parlement van de Federatie Wallonië-Brussel.
Alles is begonnen in 2016, naar aanleiding van de 2e editie van het ‘Festival du film sportif’, georganiseerd door Panathlon Wallonie-Bruxelles rond het thema ‘sport, de geest van de mensheid’.
De Olympische Spelen van Rio die eraan voorafgingen waren immers gekenmerkt door een aantal vreemde gedragingen: zowel op het veld als op het podium gingen sommigen zover om hun tegenstrevers te negeren vanwege hun religieuze, filosofische en zelfs politieke overtuigingen.
Dat riep vragen op bij Panathlon Wallonie-Bruxelles dat besloot om op zijn filmfestival de film ‘Chariots of fiere’ te programmeren. Daarin wordt het verhaal verteld van een Britse atleet, Eric Liddell, die niet wou aantreden op de kwalificaties van de 100 m, omdat die plaatsvonden op zondag, die Liddell vanuit zijn geloof als de Dag des Heren beschouwt. Het Britse Olympische Comité stelde hem daarop voor om deel te nemen aan de voorrondes van de 400 m die wel tijdens de week geprogrammeerd stonden. Waarop hij die discipline gewoon won.
Bijna 100 jaar zijn verstreken sinds het exploot van Eric Liddell en toch zagen we op de Olympische Spelen van Rio gelijkaardige gedragingen terugkeren. Dat bewijst dat niets verworven is, noch voor de atleten, noch voor de sportinstanties of voor de religieuze gemeenschappen.
Uitgaande van die vaststelling heeft Panathlon Wallonie-Bruxelles de moed gehad om de verschillende erkende godsdiensten van het land rond de tafel te brengen samen met de Belgische sportinstellingen, om een stand van zaken op te maken van hoe sport en religie met elkaar omgaan. Over een primeur gesproken!
Het colloquium werd georganiseerd op 6 oktober 2016, in het Parlement van de Federatie Wallonië-Brussel en stond onder het voorzitterschap van Philippe Courard.
In 2017
De vertegenwoordigers van de in België erkende erediensten, de vrijzinnigheid en de sportbewegingen kwamen op 31 maart 2017 bij elkaar in de Senaat van België.
De ontmoeting werd door de aanwezigen op zoveel enthousiasme en belangstelling onthaald dat Panathlon Wallonie-Bruxelles besloot om nog een stap verder te zetten. Een sneuveltekst rond de problematiek werd opgesteld en voorgelegd aan alle deelnemers, zowel de vertegenwoordigers van de religies als uit de sportwereld Aan de eerste versie van de tekst zagen de vertegenwoordigers van de katholieke, islamitische en joodse godsdienst graag de woorden ‘op een ostentatieve en/of intolerante uitdrukking’ toegevoegd.
De tweede editie vond plaats op een bijzonder symbolische plaats, de Belgische Senaat, de reflectiekamer bij uitstek waar de ‘wijzen’ beraadslagen. Opnieuw tekenden alle geloofsovertuigingen en sportieve bewegingen present. Onder het voorzitterschap van Mevrouw Christine Defraigne, de senaatsvoorzitster zelf, verklaarden ze zich akkoord met de tekst die ondertussen bekend staat als de Verklaring ‘sport, de geest van de mensheid’.
Het koninklijk paleis werd systematisch geïnformeerd over alle vorderingen in het proces en moedigde het voortzetten van het initiatief aan. De Verklaring werd in oktober 2017 officieel overhandigd aan Premier Charles Michel. Op het einde van datzelfde jaar werd ze op ruime schaal verspreid.
In 2018
In 2018 nodigden de medeondertekenaars van de Verklaring en Panathlon Wallonie-Bruxelles de leden van de European Fair Play Movement (EFPM) uit op een debat, ter gelegenheid van het Jaarlijkse Congres van de Europese beweging, die onder haar leden, onder meer 41 Olympische comités en 15 internationale sportinstellingen telt.
Het Congres werd mee georganiseerd door de EFPM en de denktank ‘Sport en citizenship’ en stond onder de hoge bescherming van Zijn Majesteit de Koning. Ze vond plaats op 22 november 2018 in Brussel, bij het Comité van de Regio’s.
De bijeenkomst had een specifiek dubbel doel: van de tekst een concreet en praktisch instrument maken voor iedereen en concrete actieprogramma’s stimuleren, die mogelijkheden bieden om van de Verklaring een doorslaggevende referentie te maken, zowel voor de landen die ze ondertekenden als voor de internationale sportwereld in het algemeen.
In 2019/2020
De Verklaring lokt positieve reacties uit en bij Panathlon Wallonie-Bruxelles komen de vragen toe. Omwille van de praktische werkbaarheid werd beslist om ‘SportConsilium’ op te richten, een follow-upcommissie om de vragen te beantwoorden met gefundeerde adviezen. In oktober 2019 en januari 2020 hebben twee oprichtingsvergaderingen plaatsgevonden op de zetel van het BOIC in Brussel.
In 2020
De vertegenwoordigers van de in België erkende erediensten, de vrijzinnigheid en de sportbewegingen kwamen op 6 oktober 2020 bij elkaar in in het Cercle Gaulois in Brussel
Dag op dag vier jaar na de eerste ontmoeting tussen beide werelden, die van de sport en die van de geloofsovertuigingen en de vrijzinnigheid, volgde op 6 oktober 2020 in het Cercle Gaulois in Brussel de officiële installatie van het SportConsilium. Die ceremonie werd georganiseerd met de steun van de heer Pierre-Yves Jeholet, minister-president van de Federatie Wallonië-Brussel, vertegenwoordigd door zijn adviseur, de heer Olivier Schmetz, en mevrouw Valérie Glatigny, minister van Sport van de Federatie Wallonië-Brussel, vertegenwoordigd door haar attachée voor sport, mevrouw Jessica Mayon. De plechtigheid kon ook rekenen op de steun van de heer Guy Drut, lid van het IOC, permanente vertegenwoordiger van het IOC bij de Unesco en voormalig olympisch kampioen op de 110 m horden tijdens de Spelen van 1976 in Montréal.
De verschillende medeondertekenaars engageren zich voortaan om de Verklaring tot ‘leven’ te brengen door actief mee te werken binnen SportConsilium. Ze onderstrepen ook nog eens de krachtlijn: elke sportbeoefenaar, ongeacht de eigen waarden, aanvaardt bij het betreden van het sportterrein de regels van de sportieve discipline, zonder welke filosofische overtuiging dan ook naar voren te schuiven.
In 2021
Om ervoor te zorgen dat het SportConsilium een plaats verovert in het landschap van Belgische sportinstellingen en echt een instrument wordt ten dienste van alle sporters, leek het vanzelfsprekend en essentieel om een stem te geven aan sporters op het terrein, zowel beoefenaars en trainers als coaches, scheidsrechters en zelfs managers. Op die manier komen de leden van het SportConsilium in aanraking met de dagelijkse realiteit van sporters.
Op het webinar van 23 juni in de vergaderzaal van het Parlement van de Federatie Wallonië-Brussel, een plaats waar per definitie de geest van democratie heerst, stond ook onze microfoon.
Voorzitter Rudy Demotte opende de zitting en herinnerde eraan dat "sport, door de acties en door het gedrag van alle professionele sporters, amateurbeoefenaars, federaties, clubs, openbare, religieuze of filosofische autoriteiten samen, zijn fantastische troeven kan uitspelen om in de beoefening ervan de geest van mensheid ingang te doen vinden”. Daarna volgden enkele boeiende en uiteenlopende ervaringen over de dagelijkse realiteit van sporters die met godsdienstbeleving in aanraking komen, een illustratie van de grote diversiteit van de sportwereld:
- Luis GARCIA MARTINEZ – scheidsrechter en coach van de Royal Kituro Rugby Club over het thema openheid van geest en essentiële communicatie met alle sporters;
- Alla en Hana ALAYYAN – van de vzw A.M.A Jeunesse Gym (Para Taekwondo) met als onderwerp de job van een moslimcoach in een club die inclusie/sport promoot als pijler van de samenleving;
- Nicolas SCHILLINGS – verantwoordelijk voor de ontmoetingsplek voor jongeren in Grez-Doiceau met als onderwerp educatie van jongeren (en ouders);
- Sabine BRONCKART - co-voorzitter van de pedagogische commissie van de Franstalige zaalvoetbalbond met als thema de erkenning van de competenties van trainsters die certificaten uitreiken aan mannelijke voetbalspelers met een andere geloofsovertuiging;
- Alexandre WALNIER – ex-voorzitter van de Internationale Savate Federatie (Frans boksen) met als onderwerp de organisatie van internationale competities en de strijd voor een mentaliteitsverandering;
- Mohamed EL MARCOUCHI – topbokser en houder van de IBO Continental gordel met als onderwerp de impact van de geloofspraktijk op het leven van een topatleet.
Philippe Housiaux, voorzitter van Panathlon Wallonie-Bruxelles: “Onze vereniging heeft in de Federatie Wallonië-Brussel aandacht voor alle sporten en culturen. Een fantastische rijkdom die iedereen moet koesteren en beschermen (…) Sportvelden zijn plekken waar geleefd wordt, waar dagelijks mensen van verschillende overtuigingen en religies met elkaar in contact komen. Maar we hebben allemaal de plicht om er alles aan te doen opdat die sportvelden plaatsen blijven waar mensen met elkaar praten, elkaar ontmoeten en samen sport beleven. Een geloofs- of filosofische dimensie toevoegen is overbodig, want sport, sportbeoefening en sportcompetities dragen alle facetten van de mens in zich: de opvatting dat sport en religie (alle religies) kunnen samenkomen en één worden door gemeenschappelijke waarden te leren kennen en te respecteren.”
Tot slot herinneren we aan de missie van het SportConsilium: “Sport beleef je zoals je religie, contacten, relaties, enz. beleeft, dat is de kern van de Verklaring ‘sport, de geest van de mensheid’, de kunst van het samenleven door er samen aan te werken, door onze pantsers te doorbreken, door muren en obstakels weg te nemen.”